گزارش پایگاه خبری کردستان ورزشی نیوز از زنده یاد محمد اوراز قهرمان کورد دنیای کوهنوردی؛

یاد و نام اوراز در قلب ماست

ارشاد خلیل اللهی _ پایگاه خبری کردستان ورزشی نیوز ؛ کوهنوردی جزو رشته های هوازی محسوب می شود که فرد می بایست برای جلوگیری از کاهش قوای بدنی خود به درستی تنفس کند در واقع این تنفس موجب شده تا فرد با طی کردن مسافت طولانی کمتر خسته شود توصیه می شود در کوهنوردی کمربند های محکم دور کمر بسته نشود زیرا که تنفس در این گونه مواقع با مشکل مواجه خواهد شد.
پس از انجام فعالیت ورزشی کیسه های هوایی درون ریه افزایش یافته و بهتر عمل می کنند به همین علت است که در کوهنوردی توصیه ی ابتدایی و مهم انجام تنفس صحیح است.
همچنین با بالا رفتن ارتفاع درون کوه  میزان اکسیژن موجود در هوا کاهش می یابد و در صورتی که فرد نتواند تنفس صحیح و اصولی داشته باشد به سرعت از ادامه ی مسیر باز می ماند.
بسیاری از مردم تصور می کنند که تنفس صحیح یعنی عمیق نفس کشیدن و این در حالیست که در ورزش های هوازی همچون کوهنوردی می بایست تنفس با ریتم مشخص و کوتاه باشد.
بهتر است در هنگام کوهنوردی در ابتدای راه به تنفس خود دقت کنیم تا در طول مسیر در اصطلاح دچار عارضه کم آوردن نفس نشویم.
معمولا در همه ی رشته های ورزشی و از جمله ورزش هایی که تمامی اندام بدن درگیر هستند می بایست تنفس به صورت صحیح انجام شود محققان بر این باورند که تنفس غیر اصولی و اشتباه می تواند انرژی زیادی را از فرد بگیرد و وی سریع تر خسته شود.
همه ی ما زمان زیادی است که نفس می کشیم اما در هر بار نفس کشیدن اشتباهاتی را مرتکب می شویم که گاه ممکن است مشکلات زیادی را برای ما به وجود آورد.
در ورزش تنفس صحیح می تواند حجم زیادی از انرژی را ذخیره کند و از طرفی آسیب های وارده به بدن را کمتر نماید.
برای انجام این کار بهتر است فرد تنفس کوتاه و عمیق داشته باشد.
از طرفی انجام عمل دم با بینی موجب فیلتر شدن هوا می شود پس از آن می بایست با یک مکث کم چند ثانیه ای هوا از طریق دهان خارج گردد با این روش می توان سریع تر و بهتر نفس کشید.
از طرفی در تنفس صحیح می بایست تعداد نفس ها به صورت منظم و ثابت باشد
علاوه بر این، ورود حجم زیادی از هوا به عمق ریه موجب شده تا انرژی کمتری از فرد تلف گردد بسیاری از ورزشکاران در ابتدای انجام عمل ورزشی با تنفس خود مشکل دارند اما با تمرین و تکرار می توان این عمل را به راحتی انجام داد.
در ادامه گزارشی از زنده یاد محمد اوراز قهرمان نامدار کورد و کاپیتان فقید تیم ملی کوهنوردی کشور را تقدیم می نماییم.

محمد اوراز اولین ایرانی فاتح اورست

روز (۱۶شهريورماه) محمد اوراز، اولين ايرانی فاتح قله‌ي اورست بود که خبر تلخ درگذشت وی منتشر شد، محمد اوراز كه هنگام مرگ ۳۴ ساله بود پرافتخارترين كوهنورد تاريخ ایران است كه توانسته افتخارات بسيار بزرگي را براي جامعه‌ي ورزشي ايران به ارمغان آورد. محمد در شهريورماه ۱۳۴۸ در نقده در خانواده ای کورد به دنيا آمد، وي ابتدا رشته‌ي بسكتبال، سپس تنيس روي ميز و در نهايت رشته‌ي كوهنوردي را براي فعاليت ورزشي خود برگزيد. او در سال ۱۳۶۷ اولين صعود خود را با صعود به دماوند شروع كرد و پس از آن نوار افتخارات بزرگ خود را با صعود به قلل مرتفع جهان تكميل كرد. «راكاپوشي» به ارتفاع ۷۷۸۸ متر در پاكستان اولين قله‌ي مرتفعي بود كه زير پاهاي استوار اين قهرمان مغلوب گشت، محمد صعود به راكاپوشي را در دوران دانشجويي خود تجربه كرد، تجربه‌اي كه سال بعد (۱۳۷۷) در مورد قله ۸۸۴۹ متري اورست تكرار شد و بدين ترتيب در زماني كه بسياري از گروه‌هاي كوهنوردي جهاني از صعود بازمانده بودند اورست به تسخير اولين مسلمان و ايراني قهرمان درآمد. صعود محمد اوراز به اورست جاودانه شد.  دلاور مردي كه پيكر كوهنورد انگليسي را در حالي كه كوهنوردان انگليسي از اين كار سرباز زدند بر دوش كشيد و به پايين آورد. زيباترين خاطره‌ي صعودش به اورست، فداكاري حيواني به نام «ياك» بود كه بار مسافران اورست را تا ارتفاعي بالا مي‌برد و در نهايت خود غذاي كوهنورد مي‌شد. اوراز در سال ۷۸ در دو دوره‌ي مربيگري بين‌المللي شركت كرد و بدين ترتيب موفق به اخذ مدرك مربيگري درجه‌ي يك از فدراسيون كوهنوردي ايران و مدرك بين‌المللي صعود مسيرهاي دشوار از فرانسه شد و بسيار جاي تعجب است كه با وجود اخذ مدرك كارشناسي تربيت بدني از دانشگاه اروميه و دارا بودن بسياري از شرايط حتي در رده‌هاي سني پايين نيز به عنوان مربي قبولش نكردند و او براي تامين هزينه‌هاي صعودهايش مجبور به كار در مسير دماوند و حمل بار توريست‌ها بود. در سال ۷۹ دو اتفاق مهم ورزشي در تاريخ كوهنوردي به وقوع پيوست. محمد اوراز به دو قله چوايو و بشيشا پانگها، قلل ۸۲۰۱، ۸۰۳۶ متري جهان بدون استفاده از كپسول اكسيژن صعود كرد، او در سال ۱۳۸۰ مرد سال كوهنوردي ايران شد، عنواني كه برازنده نام او بود و سپس قلل ۵۱۶۵ متري آرارات در تركيه و ۸۴۶۳ متري ماكالو هم در سال ۸۰ به تسخير اوراز درآمد. محمد در سال ۸۱ يك گام ديگر به آرزوي بزرگ خود يعني فتح قلل بالاي ۸ هزار متر جهان بدون استفاده از كپسول اكسيژن نزديك شد و توانست قله ۸۵۱۱ متري، «لوتسه» را فتح كند. او در سال ۸۱ هم مرد سال كوهنوردي ايران شد. و اما كوه حتي به فرزندان خود هم رحم نمي‌كند و سرانجام مجبور به فراخواندن فرزند خود ‌شد. محمد اوراز در آخرين صعود خود با تيمي ۱۲ نفره به منطقه‌ي قراقوروم در پاكستان اعزام شد تا قله ۷۹۰۰ متري گاشربروم يك را فتح كند. ساعت ۱۰:۳۰ دقيقه صبح يكشنبه ۲۶ مرداد ماه گروه حمله متشكل از محمد اوراز، حسن بخاريان، داود خادم و مقبل هنرپژوه صعود نهايي را در هوايي نامناسب و طوفاني آغاز كردند. محمد اوراز و مقبل هنرپژوه در حالي كه در ارتفاع ۷۸۰۰ متري بودند به ناگاه با بروز بهمن سقوط كرده و در سطحي يخي و برفي ۶۰۰ متر سقوط كردند. گروه، براي نجات جان اين دو كوهنورد كشورمان اقدام كردند اما محمد از ناحيه‌ي كمر دچار آسيب ديدگي شديد شده بود. در مراحل بعدي نجات انتقال محمد اوراز، وي مجددا سقوط كرد و از ناحيه‌ي سر دچار شكستگي و خونريزي ‌شد و سرمازدگي و افت فشار نيز مزيد بر علت گرديد. ارتش پاكستاني به كمك گروه مي‌شتابد و محمد اوراز پس از ۵ روز در بيمارستان شفاي پاكستان بستري مي‌شود، اما تمام تلاش‌ها براي نجات وي ثمر بخش نبود و قهرمان كوهنورد ايراني سحرگاه يكشنبه، شانزدهم شهريور ماه به ديار باقي صعود كرد. پيكر مرحوم محمد اوراز در كوه سلطان آباد نقده به خاك سپرده شده است.

زندگینامه زنده یاد محمد اوراز

در شامگاه ۲۵شهریور سال ۱۳۴۸در شهرستان نقده به دنیا آمد، هنگام تولد وی حاج احمد اوراز دوران حبس را در زندان فلک الا فلاک سپری می‌نمود و این آغاز توأمان با درد و رنج دوری از پدر،سرآغاز زندگی بزرگ مرد تاریخ کوهنوردی ایران زمین را رقم زد.محمد اولین سالهای زندگی را به سبب مشکلات ناشی از  دستگیری پدر  و سپس تبعید  وی به شهرستان کاشمر به دور از زادگاه و  در نهایت ناملایمات روزگار به همراه خانواده  در آن  شهرستان سپری نمود  و بعد  از  سه سال به شهرستان نقده بازگشت. سال  ۱۳۵۵ مصادف بود با شروع دوران تحصیل محمد و او دوران ابتدایی وراهنمایی و  دبیرستان را در شهرستان نقده به اتمام رساند و سال تحصیلی ۶۵ـ۶۶  موفق به أخذ مدرک دیپلم در  رشته اقتصاد وعلوم اجتماعی شد. از سال ۱۳۶۷ الی ۱۳۶۹  وارد دوران خدمت سربازی شد وپس ازپایان دوران خدمت سربازی درسال ۱۳۷۳ در رشته کارشناسی تربیت بدنی  دانشگاه ارومیه پذیرفته شد   و  در سال  ۱۳۷۹  از این دانشگاه فارغ التحصیل شد  (با  وجود  وقفهٔ  بسیار به سبب شرکت در اردوهای تیم ملی ) . سال ۱۳۶۷ در اولین تجربهٔ پیش از  ورود به دنیای حرفه ‌ای کوهنوردی  گروه قندیل را  بنا نهاد و  بعد از آن فعالیتهای خویش را در گروه کوهنوردی سامرند  شهرستان نقده ادامه داد تا بالاخره در سال ۱۳۷۳ به همراه جمعی از دوستان پیشکسوت این رشته در سطح شهرستان گروه  کانون  کوهنوردان نقده را تأسیس کردو آغاز فعالیتهای این گروه را می توان سر آغاز ورود محمد به دوران زندگی حرفه‌ای در رشتهٔ کوهنوردی قلمداد نمود.سال۱۳۷۶ برای اولین بار  پس  از فراخوان فدراسیون کوهنوردی  در اردوهای  آماده  سازی تیم ملی  جهت اعزام به قلل  گاشربروم  دو و راکاپوشی در کشور پاکستان شرکت نمود و با نشان دادن  توانمندیهای لازم موفق  به عضویت  در تیم اعزامی به قله راکاپوشی باارتفاع ۷۷۸۸ گشت. ودر همان سال به اتفاق ۶ نفر از دوستان و اعضاءتیم موفق به صعوداین قله شد و اولین تجربهٔ هیمالیا نوردیش رابا موفقیت پشت سر نهاد. سال ۱۳۷۷ را می توان نقطه عطف تاریخ زندگی محمد اوراز دانست در این سال وی به همراه سه نفر از اعضاء تیم  ملی  کوهنوردی ایران  توانست به قله اورست بلند ترین قله جهان صعود نماید. به این ترتیب  وی به عنوان اولین صعود کننده ایرانی قله اورست شناخته شد.بعد از صعودبه قله اورست هر روز برگ زرین دیگری برافتخارات این قهرمان نامی اضافه شد و هرقدمی را که پشت سر می‌نهاد پله‌ای بود در جهت رشدو تعالی و آشکار شدن هرچه بیشتر توانمندی های ذاتی بزرگمرد کوهنوردی ایران زمین و به طبع آن در  جهت رشد و تعالی ایران عزیز.و بالاخره  در سال  ۱۳۸۲،  هنگام صعود به قله گاشبروم ۱  در پاکستان ، محمد اوراز به همراه مقبل هنرپژوه کوهنورد بوکانی بر اثر سقوط بهمن سقوط می‌کنندمقبل هنر پژوه سالم ماندولی محمداوراز پس ازانتقال به بیمارستان شفا در اسلام آباد پاکستان در گذشت.

صعودهاي برون مرزي

۱۳۷۶ – صعود قله راکاپوشي (۷۷۸۸ متر) ، پاکستان
۱۳۷۷ – صعود قله اورست (۸۸۴۹ متر) بلندترين قله دنيا ، هيمالياي نپال
۱۳۷۹ – صعود قله چوايو (۸۲۰۱ متر) ششمين قله بلند دنيا ، هيمالياي تبت – بدون استفاده از کپسول اکسيژن
۱۳۷۹ – صعود قله شيشاپانگما (۸۰۳۶ متر) سيزدهمين قله بلند دنيا ، هيمالياي تبت – بدون استفاده از کپسول اکسيژن
۱۳۸۰ – صعود قله ماکالو (۸۴۶۳ متر) پنجمين قله بلند دنيا ، هيمالياي نپال – بدون استفاده از کپسول اکسيژن
۱۳۸۰ – صعود قله آرارات (۵۱۶۵ متر) ، ترکيه
۱۳۸۱ – صعود قله لوتسه (۸۵۱۱ متر) چهارمين قله بلند دنيا ، هيمالياي نپال – بدون استفاده از کپسول اکسيژن
۱۳۸۲ – صعود تا ارتفاع ۷۹۰۰ متري قله گاشربروم ۱ (۸۰۶۴ متر) يازدهمين قله بلند دنيا ، هيمالياي پاکستان – محمد اوراز و مقبل هنرپژوه در ارتفاع ۷۹۰۰ متري بر اثر ريزش بهمن تا ارتفاع ۷۳۰۰ متري سقوط کردند. در اين حادثه مقبل هنرپژوه سالم ماند ولي اوراز بعد از انتقال به بيمارستان و پس از گذشت ۲۰ روز درگذشت.

افتخارات كوهنوردي

۱۳۷۷ – نخستين فرد مسلمان صعودکننده به قله اورست

۱۳۷۸ – اخذ مدرک مربيگري درجه يک از فدراسيون کوهنوردي جمهوري اسلامي ايران
۱۳۷۸ – شرکت در دوره بين المللي صعود مسير هاي دشوار ، فرانسه
۱۳۷۸ – شرکت در دوره بين المللي رهبري گروه ، فرانسه
۱۳۸۰ – مرد سال کوهنوردي ايران
۱۳۸۱ – مرد سال کوهنوردي ايران

قهرمان ملی

با وجود گذشت این همه سال از مرگ این قهرمان بزرگ هر ساله توسط گروه های کوهنوردی منطقه مراسمی برایش برگزار می‌شود و مردم نیز در ایام مختلف بویژه در سالروز درگذشتش بر سر مزارش جمع می‌شوند و با گل و نثار فاتحه یاد و نامش را گرامی می دارند اما در همه این سال‌ها تنها یک‌بار آن هم چند سال پیش در مراسمی برای ایرانیانی که در هیمالیانوردی جان‌شان را از دست داده بودند، مراسمی برای «محمد»  تحت عنوان «جاودانه های کوهستان» برگزار شد اما تاکنون به صورت ملی حق مطلب درباره «اوراز»  ادا نشده است.
هر چند تندیس «محمد»  با پیگیری مداوم صورت گرفته از جانب وزارت ورزش و جوانان و نماینده این حوزه و همچنین استاندار و ‌مسوولان ذیربط و رییس فدراسیون کوهنوردی ایران و شورای شهر نقده در سکوت نصب شد و یا اینکه یکی از تندیس های بزرگ سنندج در منطقه و میدانی بزرگ ساخته استاد ضیاالدینی متعلق به زنده یاد «اوراز»  است و یا در شهر بانه واقع تندیسی از وی در میدان کوهنورد نصب شده و همچنین تندیسی از او در محله درکه تهران به عنوان نماد کوهنوردی ایران و همبستگی ملی رونمایی شد اما باز هم در مقابل آن همه عظمت و روح و فعالیت های ماندگارش هنوز هم که هنوز است نتواسته ایم در شان و جایگاه این قهرمان فراموش نشدنی حق مطلب را ادا کنیم.
در حالیکه باید زندگی و تجربیات و تصاویرش در کتاب های درسی مدارس کشور درج شود و به الگوی ملی و بزرگ ماندگار برای نوجوانان و جوانان و نسل های آینده معرفی شود و باید در بسیاری از مناطق مختلف کشور و در مسیرهای منتهی به کوهستان‌ها مجسمه و تندیس و سردیس اوراز که به ستون کوهنوردی ایران تبدیل شد، نصب شود.
بنابراین بسیاری حق دارند که بگویند هر چند برنامه ها و کارهای در نکوداشت و گرامیداشت این بزرگمرد انجام شده ولی در مقابل تلاش ها و قهرمانی ها و مظلومیت هایی که در هنگام حیات در حقش روا شد انصافا اوراز همچنان گمنام است،  اوراز یک قهرمان ملی و الگوی بسیاری از کوهنوردان همزمان و بعد از خودش بوده و هست و بعد از مرگ هم همچنان مظلوم مانده است.
«معروف اوراز»  برادر زنده یاد محمد با بیان اینکه مجسمه برادرش در شهرمان نصب شده است، گفت: برادر من با کمترین امکانات کوهنوردی کار خود را آغاز کرد او معنای عبارت خواستن توانستن است را به خوبی نشان داد.
محمد در آن زمان برای انتخاب شدن در تیم ملی کوهنوردی در زمستان به علم کوه صعود کرد در حالیکه تنها یک جفت پوتین سربازی داشت آنچنانکه یکی از کوهنوردان با دیدن امکانات و لباس‌های کم او تعجب کرده و گفته بود تو با این وضعیت بهار برمی‌گردی، اما او طی چند روز موفق به صعود شد و مدتی بعد هم به عضویت تیم ملی کوهنوردی درآمد.

روحش شاد، یادش گرامی

به راستی زنده یاد محمد اوراز با کمترین امکانات توانست موفقیت های بزرگی در ورزش سخت اما لذت بخش کوهنوردی بدست بیاورد و هنوز هم کسی نتوانست این موفقیت ها را بدست آورد.
کاپیتان فقید تیم ملی کوهنوردی ایران از دیار کردستانات و شهر نقده بود، جای که مردمان آرام و خوش قلبی دارد، اوراز فرزند نقده و کردستان و ایران بود که بعد از ۱۸ سال از درگذشتش هنوز هم مردم ورزش دوست به یاد این قهرمان کورد هستند.
ای کاش محمد زنده بود و جوانان ایران می توانستند از تجربیات این دلاور استفاده کنند اما اجل روزگار این فرصت را گرفت و محمد اوراز در قلب ها و یادها می ماند.

روحت شاد، یادش گرامی بزرگ مرد تاریخ کوهنوردی